DIYARBAKIR KALESI

SURLAR

DIŞKALE : Kuruluşu kesin olarak bilinmeyen kentin, M.S. 349 yılında Roma İmparatoru II. Constantius zamanında kalesi yeni baştan onarılıp, güçlendirilerek etrafı surlarla çevrilmiştir. Böylece genel şeklini alan Diyarbakır Kalesi daha sonra kente egemen olan uygarlıklar tarafından yapılan eklenti ve onarımlarla günümüze kadar gelebilmiştir. Kuşbakışı görüntüsü ile kenti bir kalkan balığı şeklinde çevreleyen surların üzeri, kente egemen olan otuza yakın uygarlığın izlerini taşıyan oyma ve kabartma motiflerin yanısıra onu bir kuşak gibi çevreleyen yazıtlarla bezelidir. Bu nedenle A. Gabriel tarafından "Açık Hava Yazıtlar Müzesi" olarak nitelendirilmiştir. 5 Km. uzunluğundadır. Yüksekliği 10-12 m., Kalınlıkları 3-5 m. Arasında değişmektedir. Kare, çokgen ve yuvarlak planlı toplam 82 burca sahip olup bunlardan en önemlileri; Keçi Burcu, Yedi Kardeş Burcu, Ben-u Sen Burcu, Nur Burcudur. Dışkalenin dört yöne açılan, mimarlık tarihi açısından birbirinden önemli dört kapısı vardır. Kuzeyde Dağ Kapı (Harput Kapısı), Batıda Urfa Kapı (Rum Kapısı), Güneyde Mardin Kapı (Tel Kapısı), Doğuda Yeni Kapı (Dicle veya Su Kapısı) yer almaktadır. Bugünkü Dışkale surlarının dışında ikinci bir sur daha bulunmakta idi. Ancak 1232 yılında kente egemen olan Eyyubi hükümdarı Melik Kamil tarafından yıktırılarak taşları bugünkü surların onarımda kullanılmıştır. Bugün kalıntılarını Mardin Kapı ve Ben-u Sen taraflarında izleyebilmekteyiz.

DIYARBAKIR KALESI: Çin Seddinden sonra Dünyada ikinci olan DiYARBAKıR Kalesi surları hiç kuşkusuz görülmeye değer yerlerin başında gelir. Yapısı, sağlamlığı, taşıdığı yazıtlar, kabartmalar ve şekillerle surlarda 12 uygarlığın kitabelerini okumak mümkündür. Büyük yazar A. Gabriel DiYARBAKıR Surları tek başına kitabeler müzesi sayılabilir diyor. Kalenin ilk yapılış tarihi bilinmemekte, ancak M.S.349 yılında Roma imparatoru Konstantinus tarafından genişletilerek bazı kısımları onarılmıştır. Kalede 4 kapı bulunmakta ve bunlar 4 ana yöne açılmaktadırlar. Daha sonra şehrin gelişmesiyle surlarda yeni kapılar açılmıştır. Surlar 5 kilometre uzunluğunda ve şehri bir kalkan balığı gibi kuşatmaktadır. Duvar yüksekliği 12 metre, genişliği 3-5 metre olan surların 82 adet burcu vardır.

EVLI BEDEN BURCU (BEN-U SEN BURCU) : Artuklu hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında mimar ibrahim tarafından yapılmıştır. Bilhassa burcu bir kuşak gibi sarmış olan kitabesi önemli bir sanat eseridir.YEDİKARDEŞ BURCU: Artuklu Hükümdarı Melik Salih adına 1208 yılında Mimar İbrahim oğlu Yahya tarafından yapılmış olan bu burçta selçuklular'ın sembolü çift başlı kartal, aslan kabartmaları ve meşhur kitabeleri ustaca işlenmiş olup, mimari değeri çok büyük olan bir burçtur

NUR BURCU: Selçuklular tarafında yap tırılan burç Yedi Kardeş burcu biti şiğindedir.Üzerinde bir çok hay van figürü bulunan burç 1286 yılın da Melik Şah tarafından yaptırılmış tır. KEÇİ BURCU:Surlarda inşa edilen en büyük ve en eski olanıdır.Kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir.Mardin Kapının doğusunda yer alan burcta 11 kemer bulunmaktadır.

DIYARBAKIR